13 Temmuz 2019 Cumartesi

İÇİMİZDEKİ ŞEYTAN



Yazar Adı: Sabahattin Ali
Basım Yılı: 2018
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Sayfa Sayısı: 255

   Sabahattin Ali’nin ideolojik kimliği, siyasal duruşu en çok bu romanındaki metinlerinde hissedilir. Irkçı cephelerin kirli çamaşırlarını metnin dokusuna yedirmiş olsa da her kesime ve kahramana kendisini savunma hakkını vermeyi de ihmal etmemiştir. Milliyetçi, Türkçü, Turancı kesimlerde büyük tepkiler toplamış netice olarak Nihal Atsız hakkında yazdığı hakaret dolu bir yazı nedeni ile açılan dava sonrasında oldukça sıkıntılı ve baskılı günler yaşamıştır. Bu yaklaşımı yazarın diğer eserlerinin de irdelenmesine yol açmış. Kitapları uzun süre Marksist düşünceler içerdiği, halkı devlete kışkırtmak amaçlı yazıldığı gerekçesiyle; okunması, basılması yasaklı eserler arasında gösterilmiştir.


   Balıkesir’den başlayıp İstanbul’da son bulan bir serüven romanı olan İçimizdeki Şeytan 28 bölümden oluşmaktadır. Bu serüvende 3 temel şahıs vardır: Macide, Ömer ve Bedri. Cumhuriyet kavramının henüz sindirilmemişliği, hayata getirdiği yeniliklere uyum sağlayamayan halkın çabaları, toplumda meydana gelen aydın ve geri kalmış Anadolu ayrımı, romandaki bu 3 karakter üzerinden verilmeye çalışılmıştır. Yazar aydın kesim olarak nitelendirilen sınıfın temsilcisini Ömer karakteri üzerinden vermiş. Macide, Anadolu'nun bağrından gelmiş, Ömer’le bir aşk döngüsü yaşayan bir       karakterdir. Burada geleneksellikle modernliği mukayese eder.
   Yazarın, Aydınlanma çağının öne çıkardığı rasyonel akla karşı bir tepki olarak doğmuş bu akımın içimizde ipe sapa gelmez bir “şeytan” bulmuş olması çok yadırganan bir durum olmamış. Bu şeytanı dönemsel bir politik düzlemde, eleştirel bir bakış açısı oluşturmak için kullanması oldukça dahice olmuş. Yaşamı boyunca saldırıya uğraması ve alçakça öldürülmesi, tarihsel bir acı olarak belleğimize yer etmiştir.
   Ömer, hem postanede çalışır hem de üniversite de felsefe okuyan bir gençtir. Bir yaz günü vapurda Macide’yi görür ve aşık olur. Macide, konservatuvar eğitimi için Emine Hanım tarafından İstanbul'a getirilmiş genç bir kızdır. Zamanla Emine Hanımların evde işler iyi gitmez, Macide evden ayrılır. Ömer’le karı koca hayatı yaşamaya başlar. Ömer sürekli olarak insanı farklı şeyler yapmaya kışkırtan bir “iç şeytan”ın varlığından söz etmektedir. Romanda kahramanlar birer “söylem taşıyıcısı” olarak yer alır. Ömer’in sürekli iç ve dış diyaloglarıyla; içindeki şeytanın esiri olduğunu ve kararsızlıklar içinde dolaştığını okuruz. Başkalarından geçinmekte ve hızlı yaşamaktadır. Arkadaşı Nihat’la girdiği gizli işler sonucu hapse düşer. Macide ortaokul yıllarında gönül ilişkisi yaşadığı, Bedri ile yeniden bir araya gelir. Beraber evlenip düzenli bir hayata başlarlar.
   İçimizdeki Şeytan, aşk romanı gibi aynı zamanda da politik bir roman gibidir. Romanın dili sade, temiz ve akıcıdır. Uzun bir süreden beri bir kitap okuduktan sonra sarsıldığımı hissetmemiştim. Gerçekten de sarsıcıydı. Kahramanların kişilikleri ve aşkları çok iyi tahlil edilmiş. Okuyun mutlaka.
“İnsan dünyaya sadece yemek, içmek, koynuna birini alıp yatmak için gelmiş olamazdı. Daha büyük ve insanca bir sebep lazımdı.” s.188
İNSAN KOKAN SOKAKLAR
“Kalabalık beni sahiden sıktı. Ben ikide birde böyle oluyorum bazen bütün insanları boyunlarına sarılıp öpecek kadar seviyorum. Bazen de hiçbirinin yüzünü görmek istemiyorum. Bu nefret falan değil… İnsanlardan nefret etmeyi düşünmedim bile. Sadece bir yalnızlık ihtiyacı. Öyle günlerim oluyor ki, etrafımda küçük bir hareket, en hafif bir ses bile istemiyorum. Fakat sonra birdenbire etrafımda bana yakın birilerini arıyorum. Bütün beynimden geçenleri teker teker uzun uzun anlatacak birini. O zaman nasıl hazin bir hal aldığımı tasvir edemezsiniz.”
“Ne kimse beni teselli etmeli ne de ben kimseyi… Riyakarlık teselli de son haddini bulur. Bu anda çehrelerin aldığı yalancı teessür ifadesi; o biraz yukarı kalkıp birbirine yaklaşan kaşlar, o hafif hafif ve anlayışlı bir tavırla sallanan baş ve o derinden çıkarılmaya çalışılan matemli ses insanı deli eder.” s.66


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder