ZAMİR

 Yazar Adı: Hakan Günday

Basım Yılı: 2021

Yayınevi: Doğan Kitap

Sayfa Sayısı: 368

   Hakan Günday, hayran olduğum yazar. 8 yıllık bir aradan sonra yeni kitabıyla buluştuk. Bir röportajında, “ dünya başıma yıkılmış gibi yazdım “ demişti. Hakikaten de okurken dünya başınıza yıkılıyor.

Zamir: (Arapça) vicdan ve gerçek niyet anlamları taşır.

Rus dilinde de bir anlamı var; barış için…

  Zerre, (Zamir’in annesi) doğduğu dünyada bütün ödül ve cezaların sadece erkekler tarafından dağıtıldığı, bir erkeğin esiri olmaktan kurtulmanın tek yolu, kendi seçeceği başka bir erkeğin esiri olmaktı. Günday kitabını kadın oldukları için öldürülmüş tüm kadınlara ithaf ediyor. İletişim aracının şiddete döndüğü bir coğrafya da, o iletişim aracının ilk kurbanının da kadın olduğu bir zamanda yazılan bir kitap. Kitabın her yerine sirayet etmiş bir Zerre karakteri var.

Zamir’in de hikayesi, her şeyin bittiği, umutların tükendiği anda başlıyor. Günday yine eyleme yönelik bir hikaye yazmış. Dünya meseleleriyle ilgili pek çok konu da var. Göç, kadın, savaş, tarım, insan… Kitap, Zamir karakterinin doğar doğmaz bir mülteci kampına bırakılmasıyla başlar. Kampta meydana gelen bir patlamada yüzü paramparça olur, koruma altına alınır. STK desteğiyle büyüyen Zamir, başka bir yardım kuruluşunda "dünya barışını" getirmek maksadıyla çalışmaya başlar. Barışa giden yolda atılması gereken ilk adımın unutmak mı, af dilemek mi yoksa affetmek mi ya da matematiksel bir ilişki mi kurulması gerektiği yani çıkar ilişkisi, barışın daha karlı bir ilişkimi olduğu sorgulanır.Barışın daha iyi olacağına dair bir inancın mı var? sorularını sorduruyor. 

  Zamirin işi kan dökülmesini durdurmaya yönelik ulvi bir iş. Bu işe büyük bir tutkuyla girsin diye çatışmaya kurban olan, yüzünün de ifadesiz olduğu (ne ağlayabiliyor, ne gülebiliyor) birisi. Zamir her şeye uzaktan aynı mesafeden bakan biri, zamanla kişiliği de kirleniyor. O yüzden çaresiz bir Zamir ile başlıyor kitap.

  İnsanın doğasında savaş mı vardır barış mı? İlerlemeyi, diğerinin önüne geçmek olarak tanımladığımız sürece sorunlar hep var olacak, doğanızda ki savaş da diri kalacaktır. İnsanoğlu her şeyi çatışma görecektir. İnsanın doğasının bir parçası olan savaş ve çatışma aynı zamanda kimliğinin bir parçasıdır. Barışlar ne kadar kalıcı olabilecek?

 Zamir dünya da hatasız bir şey arıyor, yardım kuruluşları güvenilir olmalı mesela. Nasıl savaştıysa öyle barışacak. Yalanlarla, baskıyla şiddetle. Yöntem aynı kirli. Bir çok vakıf ve yardım alan kurumların ikiyüzlülüğü. 

 (Bu çağın en büyük yanılsaması, sürekli bir şeylere geç kalmış olma hissinin sana pazarlanmış olması. hava alanında herkesin koşturduğu bi takım bavulların olduğu kısım.) Orada zamir kendisi de durmuyor, durmayanlara da dehşetle bakıyor.

“İnsanların bir damla su için göç yollarından birbirini boğazladığı bir evrenden, insanların indirim de olan bir telefon için mağazalarda birbirini boğazladığı farklı bir evrene açılan boyutlar arası bir kapıydı o kamp” s.18

“İnsan sadece yeni olana sahip olmak için çalışıyordu. Yeniliğin ve yeni olan her şeyin ne kadar sevildiğini düşündüm. Bebekler bile belki de bu yüzden seviliyordu. Hiç kullanılmamış insanlar oldukları için” Son model, gıcır gıcır, el değmemiş bir et parçası... s. 39 

Zamir, büyük bir karanlıkla başlayan bir roman. O karanlıkta görmeye çalışıyor. Barış konusunda içsel bir yolculuk yapmak isteyenler okusun MUTLAKA.

“Tuttukları dilek için bile para verir insanlar. Havuzlara, kuyulara para atarlar. Dileğini bile satın almaya alışmış birine de barış hediye edilmez, satılır.” s.69

“İnsana çocuğunun doğumu bile o denli umut vermezdi. O doğumla gelen endişeler umudu elbet kirletirlerdi. Ama bir enstürmen çalmayı öğrenmek, geleceğe dair kurulabilecek en saf hayallerden biriydi.” …Bu da o insanın yarın kendini öldürmeyeceği anlamına geliyordu. s.73

“Mülteciler sadece evlerini değil mesleklerini de terk ederler.” s. 99

“Bir doğulu batıya giderse ona orada göçmen deniyor. Ancak doğuda yaşayan bir batılının sıfatı daima expat oluyordu…”canım istediği için dünyanın öbür ucundayım” gibi bir anlamla doğduğu yerden ayrılmaya mecbur kalmış göçmenlerden kendini ayırıyordu.” s.155

“Belki de insanın dışı suya içi de toprağa yansıyordu. Dünyanın bütün gölgeleri kapkaraydı. “ s.314

Kitap da 2 film adı geçer, Passolini’nin İtalyan faşizmini en sert biçimde eleştirmek için çektiği;

“Salo ya da Sodom’un 120 Günü”

“Niggas Revenge”