POETİKA Şiir Sanatı Üzerine

Yazar Adı: Aristoteles

Basım Yılı: 2007

Yayınevi: Can

Sayfa Sayısı: 154

    Aristoteles, MÖ. 322-384 yılları arasında yaşamış büyük yunan filozofudur. Çalışmalarını matematik, metafizik, mantık, siyaset, fizik ve felsefe alanlarında yapmıştır. Ünlü filozof Platon’un öğrencisidir. Çalışmaları Platon tarafından takdir edilmiş ve günümüze kadar ışık tutmuştur. Bilimi analitik düşünce ile ele almıştır. Eserleri genellikle diyaloglardan ve karşılıklı konuşmalardan oluşur. Bilinen elliye yakın eseri bulunmaktadır.

Poetika: Şiir sanatı üzerine düşüncelerin ve teorilerin bütünü demek.

   Aristo, bu benzersiz metinlerinde şiiri ve tüm edebiyat türlerini ayrıntılarıyla ele alır. Komedya ve tragedya kuramını ana çizgileriyle verir. Kitap 26 bölümden oluşur. Sanatın merkezinin taklit etmekten geçtiğini, sanatın bu taklit edici betimlemesinin amacının ahlaki olduğunu iddia eder. İnsanın duygulanımları öylesine uyarılacaktır ki, ruhun bunlardan arınmasına varılacaktır. (Katharsis)

   Umberto Eco’nun "Gülün Adı" romanında geçen bu gizemli kitabı hep merak etmiştim. Geç tanıştım fakat epey birikim sağladı. Edebiyat, felsefe ve tiyatroyla ilgilenenler için ilk okunması gereken kutsal kitap…

Araştırmacılar, Poetika’nın ne zaman yazıldığını kestiremiyorlar.Kimilerine göre Atina döneminde kimilerine göre Makedonya döneminde yazılmış...

Eski Yunancada “söz”ün 3 biçimi var: Mythos, epos, logos. Kabaca söylersek, mythos söylenen ya da duyulan söz, öykü, masal anlamlarını taşıyor. Epos, belli bir düzen ve ölçüye göre söylenen söz, şiir, efsane, ezgi anlamlarını taşıyor. Logos ise insan sözünde dile gelen gerçek, eski karşılığı ile “kelam”, Türkçede tam karşılığı yok, epope, epos, destan sözcüğü yeğleniyor.

“Daha çocukluktan başlayarak insanlar hem taklit etmeye eğilimlidir, hem de taklitten çok hoşlanırlar.” s.19

“Demek ki bir öykünün güzel olması için-kimilerinin söylediğinin tersine- kurgusunun çift değil tekli olması ve baht dönüşünün yıkımdan mutluluğa değil, mutluluktan yıkıma doğru gitmesi gerekir.” s.19

Aristoteles’in ünlü tanımı: İnsan politik hayvandır.

Benzeşim örneği:”Yaşlılığın yaşamla ilişkisi, akşamın günle ilişkisiyle aynıdır; öyleyse akşama”günün yaşlılığı” yaşlılığa da “yaşamın akşamı” ya da “yaşamın alaca karanlığı” denebilir.”

Yazın türüne meraklılar için mutlaka okunması gereken başucu kitabı. İyi okumalar.