POLİTİKA

 Yazar Adı: Aristoteles

Basım Yılı: 1975

Yayınevi: Remzi Kitabevi

   En büyük Antik Yunan filozofudur. MÖ. 384-322 yıllarında yaşamış; fizik, gök bilim, ilk felsefe, zooloji, mantık, siyaset ve biyoloji gibi bir çok konuda eser vermiştir. Platon’un en parlak öğrencilerinden olup, Platon’un felsefi öğretilerinden etkilenmiştir. Ayrıldığı konular, bilgi felsefesi ve siyaset felsefesi olmuştur.  Siyaset felsefesi alanında Platon ebedi ve kusursuz bir devlet teorisi geliştirir. Aristoteles ise mevcut devlet biçimlerini inceleyerek işe başlar ve varolanlar arasından mümkün olan en iyisini bulmaya çalışır. Sistemli olarak çalışır, büyüklüğü de bundandır.

   Kitabı okumadan önce Platon’un Devlet kitabının okunması tavsiye edilir. Çünkü bu eser daha çok o kitaba verilen bir cevap niteliği taşıyor. Kitap 8 bölümden oluşuyor: 

1.Bölümde, devletin ortaya çıkışı ve devleti oluşturan insanların; cinsiyet, akıl ve fiziksel güç olarak birbirlerinden ayrılması anlatılıyor.

“Ağırlık ne kadar büyük olursa, çekiş de o kadar çoktur.” s.32

2.Bölümde, Phaleas, Hippodamos gibi düşünürlerin görüşleri üzerinden toplumdaki servet eşitliği ve anayasalar üzerinde duruyor.

“İnsanlara birbirlerini sevdiren ve düşündüren başka her şeyden güçlü iki güdü vardır: “bu benimdir “ demek ve “ ben, bunu seviyorum” demek. s. 36

“İnsanların, mülkiyete karşı işledikleri suçların tek nedeni, yaşamın zorunlu gereksinimlerini karşılamak değildir….. kıskandıkları şeyleri elde etmek isterler; tutkuları salt gereklilikleri aşarsa, doyumun yolunu suç işlemekte ararlar. “ s.46

“Büyük suçlara gelince, insanlar bunları amaçlarının aşırılığı yüzünden işlerler yoksa zorunlu gereksinimlerini (yiyecek, giyecek) sağlamak için değil. “ s.47

“İnsan doğasının bir kusuru da hiçbir zaman gözünün doymamasıdır.” s.48

3. Bölümde yurttaş, devlet , anayasa kavramlarını açıklıyor. Krallık, tiranlık, oligarşi, demokrasi, aristokrasi ve adalet konularını tartışıyor.

“Neyin adalet olduğuna karar verirken bu “kimin için” i gözümüzün önünde tutmazsak, kötü yanlışlar yaparız. Şu nedenle ki, kendimiz hakkında kararlar veriyoruz ve insanlar kendi çıkarları söz konusu olunca, genellikle kötü yargıçlardır.” s.83

“Devlet bir yatırımdan fazla bir şeydir; amacı yalnızca yaşamayı olanaklı kılmak değil yaşanmaya değer bir yaşamı kurmaktır..” s.83

“Çokluk bir çok durumlarda, her kim olursa olsun tek bir adamdan daha iyi bir yargıçtır.” s.100

4. Bölümde anayasa kavramını; oligarşik anayasa ve demokratik anayasa arasındaki farkı, hangisinin doğru olduğunu, bu organlarda görev alacak kişilerin halkın hangi kesiminden seçileceğini anlatıyor. 5. Bölümde anayasayı değerlendirip; eşitsizlik, devrim, gerilim, şiddet ve yönetim değişikliği konuları üzerinde durur.

“Eşitliğe eğilim gösterenler, daha yukarı olanlardan aşağı bulundukları halde, kendilerinin onlarla eşit olduklarına inanırlarsa bir devrim başlatırlar. Eşitsizliği ve üstünlüğü amaçlayanlar da eşitsiz oldukları halde kendilerine daha çok değil, eşit ya da daha az  pay verildiğine inanırlarsa, öyle yaparlar* Daha küçükler eşit olmak, eşitler ise daha büyük olmak için ayaklanırlar. İşte devrim için ön yatkınlık yaratan nedenler bunlardır.” s.144

“Ortaklaşa korku, can düşmanlarına bile işbirliği ettirir.” s.150

6. bölümde demokrasi ve oligarşilerde en iyi nasıl işletilebileceğini, devamlılığın nasıl sağlanacağı konusuna değinir.

7. Bölüm en iyi anayasanın amacı, yurttaşlarına en iyi yaşam türünü sağlamak olduğunu anlatıyor. 

“Mutluluğun erdemden ve dolayısıyla de iyi yaşamdan ayrılamayacağı gösterilmiştir.”  İnsanların yurttaşlık için nasıl eğitileceği bu eğitimi kimlerin nasıl vereceği üzerinde durur.

“Anayasanın kendisini tartışmalı, mutlu ve iyi yönetilen bir şehrin ne çeşit insanlardan oluşması gerektiğini kendi kendimize sormalıyız. Bütün insanların iyiliği 2 şeye dayanır, hedefin yani eylemlerin yöneleceği amacın doğru seçilmesi diğeri ise o amaca götürecek eylemlerin bulunmasıdır. Bu ikisi birbirlerine uyabilecekleri gibi kolaylıkla çatışabilirler de.” s.218

“Onun içindir ki, insanlar mutluluğun nedenlerinin zihinlerimizin içinde değil, dıştaki şeylerde olduğunu sanırlar. Oysa bu, parlak bir lir çalınışını çalgıcının ustalığından çok, çalgının niteliğine yakıştırmaya benzer.” s.219

   Son bölümde de eğitim konusuna devam eder. Özellikle çocukların eğitilmesi ve yetiştirilmesi konusu ve bu eğitimde müziğe oldukça çok yer veriyor. Müzik sadece dans etmek, eğlenmek, içki içmek için değildir, eğitimi uygulanmalıdır. Bu bölüm müzik konusuyla ilgili.

Okuyun mutlaka, siyasetle de ilgiliyseniz çok aydınlatıcı bir kitap.