DİYALOGLAR

 Yazar Adı: Platon

Basım Yılı: 2019

Yayınevi: Remzi Kitabevi

Sayfa Sayısı: 637

 

   Platon, düşünce tarihinin en önemli filozoflarından biridir. MÖ. 427-347 yılları arasında yaşamıştır. Antik yunan filozofunun gerçek adı Aristokles, geniş omuzları ve atletik yapısı sebebiyle Yunanca "geniş göğüslü" anlamına gelen Platon lakabıyla tanınmıştır. Sokrates’in öğrencisi, Aritoteles’in öğretmeni olmuştur. Bu üç filozof felsefe tarihinin en önemli filozoflarından olmuştur. Sokrates öncesi filozoflar daha çok Materyalist görüşler üretmişler fakat idealist felsefe Platon’la doruk noktasına ulaşmıştır. Günümüze kadar ulaşan büyük bir düşünsel miras bırakmışlardır. Platon, Atina’da “Akademi” isimli felsefe okulunun kurucusudur. Platon felsefesinin 5 önemli kuramı vardır: “bilgi” “idealar” “ruhun ölümsüzlüğü” “evren-doğum” ve “devlet”

   Platona göre felsefenin amacı; insanın mutluluğu ve yetkin bir yaşamın sağlanmasıdır. Yetkin bir yaşam ise erdemli bir hayat sürmekle olur. Erdemin temeli ise “bilgi” özü “idealar kavramı” gerekçesi “evren-doğum” güvencesi “ölümsüzlük” yaşamsal sığınağı “devlettir” . Öğretmeni Sokrates’in de aynı görüşü paylaştığını Platon’un diyaloglarından anlarız. Çünkü Sokrates’in yazılı bir eseri yoktur.

  Kitap 12 bölümden oluşmaktadır, “Sokrates’in savunması” üstüne bölümüyle başlar. Diğer bölümlerde yine Sokrates’in öğrencileriyle ve diğer bilge kişilerle yaptığı karşılıklı tartışmaları anlatır. Söylev sanatı, erdem, dil, şiir, bilgelik, cesaret, dostluk, bilgi, varlık üstüne konularını Sokrates’in de içinde bulunduğu diyaloglar halinde verir. Bunu,  çeşitli sorular yardımıyla, diyaloğa girdiği insanların bildiklerini unutturacak derecede, alakasız dediğiniz konuları birbirine bağlayarak başarır. Dikkatli bir okur, Sokrates'in muhatabı olan kişilerin,  yaşlarını baz aldığını diyaloglarında farkeder. Çocuklarla daha şefkatli konuşurken, yaşı kendinden büyük olanlar ile daha acımasız ve gaddardır. Maksat, bilmediğini işaret etmek, kafasını karıştırmaktır. Bilmediğini bilmeyen dogmatiklere kendilerini göstermektir. Sonunda, Sokrates'in geniş keşiflerinden de mutlu olurlar.

 Sorularını örnek vererek anlattığı için anlamak kolay oluyor. Bence boş beleş kitaplardansa bu kitaplar okunmalı. Kitaptan alıntılar:

“Sanırım bilgelik insanın bazı şeylerin karşısında; kızarmasına, utanç duymasına yol açıyor, bu yüzden bilgelik utanmadır.” s.307

“Bilgi satın almak, besin satın almaktan çok daha tehlikelidir… Bilimler bir kap içinde taşınamaz, öğrenilen bilimi ruha yerleştirip zehirlenmiş yada güçlenmiş olarak çekip gidebilirsin.” s.397

“Takdir dinleyicilerin ruhundan gelir, içtendir; övgü ise çoğunlukla asıl düşüncesini gizleyip, yalan söyleyenlerin dudaklarından çıkar. Sizi dinleyen bizlerde zevk değil sevinç duyacağız çünkü sevinç, öğrenen, bilgeliğe erişen aklın doyurulması; zevk ise yemekle yada buna benzer hoş bir duyumla bedenin doyurulmasıdır.” s. 420

“Öyleyse her şey de olduğu gibi zevki iyilik için yapmalı, yoksa iyiliği zevk için değil.” s.108

“Renk, şekillerin görmeyle ayarlanmış, algılanabilen akışıdır.” s. 157

“İnsanı doğruya götüren iki kılavuz vardır. Doğru sanıyla bilgi.” s.186

“Ad; aramaya yarayan bir araç, gerçekliği belirtmeye yarayan.” s.200