İSTANBUL'UN BİR YÜZÜ

İSTANBUL’UN BİR YÜZÜ

Yazar Adı: Refik Halid Karay

Basım Yılı: 2017

Yayınevi: İnkılap Yayınevi

Sayfa Sayısı: 197

            Cumhuriyet, öncesi ve sonrasında insanların değişimleri kısa hikayeler ve faklı karakterlerle anlatılmıştır.

      Kitaptan birbirinden bağımsız birçok olaydan bahsedilmektedir. İsmet (romanın anlatıcısı ) çocukluk arkadaşı Kani'nin nasıl zengin olduğunu feedbacklerle bize anlatır. ( Kitabın karakterleri savaş zenginidir. Her türlü zorbalığı yaparak çok ciddi makamlara gelmiş, servet edinmiş insanları anlatır.)

        Abdulhamit Dönemi paşalarından Fikri Paşanın konağında bir hizmetçi olan İsmet’in yazdıklarını okuruz. Konakta sade, huzurlu, asil bir hayat sürerken, savaşlar patlak verir. Savaşla birlikte vurgunculuk, talan, şatafat düşkünü insanlar, ayağa düşenler, kalkanlar, değişen eğlence anlayışları, konak yaşamlarındaki artan ahlaksızlıklar… Zengin olmak, önemli bir mevkiye gelmek için, her türlü yola başvurulabileceğini anlatır. Kitapta daha çok ekonomik ve sosyal değişimin toplumun değişik kesimleri üzerindeki etkilerinin tasvirlerini okuruz. Savaş zenginleri, karaborsacılar, vurguncular, İttihat ve Terakki'nin adamları yani İstanbul’un bir yüzünü anlatır. Tasvirlerinde halk yoktur.

        Yazar eski İstanbul’a olan özlemini yani 1908 öncesini, son satırlarında anlatır:

       “Ben İstanbul’un , eski İstanbul’un, o şahsiyetli ve güzel İstanbul’un iç yüzünü afacancasına tanıyan bir evladıydım; onu ben ne iyi anlardım…Sanki o da bana ayrıca , herkese yaptığından fazla yüreğini açardı.

        İşte ben bu pek iyi tanıdığım ve pek çok sevdiğim vücudu kaybettim. Ona yanıyorum, onun hasretini çekiyorum !

                                                       Bebek 15 Eylül – 15 Ekim 1918

BUGÜNÜN SARAYLISI

BUGÜNÜN SARAYLISI

Yazar Adı: Refik Halid Karay

Basım Yılı: 2015

Yayınevi: İnkılap

Sayfa Sayısı: 310

     Bugünün Saraylısı 1940 yılları İstanbul’unda geçer. Kendi halinde ve orta yaşını geçmiş olan Ata Efendinin Gedik paşa'daki mütevazı evine, ilk defa göreceği yeğeninin gelmesiyle başlayan, saklı bir aşkın hikâyesini anlatıyor.

     Ata Efendi ve ailesi, Düzce’den küçük bir kız çocuğu beklerken, bir genç kız çıkagelir, Yaşar'ın kızı Ayşen'in çok zengin olduğunu görürler. Bir anda Ata Efendinin ve ailesinin hayatı değişiyor, lüks restoranlarda yemek yiyorlar, ünlü terzilerden giyiniyorlar, zevk ve eğlence içinde yaşıyorlar. Ayşen lüks ve zenginliğe düşkün, kendini beğenmekten haz duyan, alımlı, güzel bir kızdır. Her gören kıza vuruluyor. Zengin, hayırlı kısmetleri çıkıyor.

     Roman, Ayşen’in adım adım sınıf değiştirmesi ve mutsuzluk macerasıdır. Ne olursa olsun asla hayatından memnun olmayan, sürekli mutsuz, alışılmış yaşamdan, alışılmış yerlerden, tanıdık insanlardan, birbirine benzer hareket ve düşüncelerden uzaklaşmak isteyen bir karakterdir. Ayrıca morfin bağımlısıdır.

      Dayıyla Ayşen arasında bir diyalog:

     ”Bu nasıl laf yavrum? Senin sevmek hakkında bir fikrin, bir sezişin yok mu? Yatağına girdiğin zaman neler düşünüyorsun? Model terzi, kumaş, krem, vitrinde gördüklerin mi yalnız? Bir erkeğin hayali seni oyalamıyor, heyecanlandırmıyor mu? Yüreğinde pek tatlı tadına doyulmaz bir ezginlik duymuyor musun? Yanımda olsa, kendimi kollarımın arasında bulsam! Gibi bir arzuya kapılmıyor musun?

      Bilemiyordu tabi!”Ferhat ile Şirin” gibi masallardan, Fuzuli divanındaki ”Leyla ile Mecnun”dan, Manukyan kumpanyasının oynadığı “La Dame aux Camelias ”dan aldığı fikirlerle aşk tanınmış olamazdı. Sayfa:247

    Dayı Ata Efendinin aşkının derinliklerini ise: “ Severmişim meğerse” derdi. “Delisi, divanesi olmuşum?  Evet benim romanımda büyük vakalar, ihtiras sahneleri, visal zevki, hatta aşkını itiraf bile yok. Yaşlı bir dayının yeğenine tutulduğundan ibaret, gizli kalmış, gizlenmesi lazım ve gizliliği tabi olan bir gönül faciası! Mezarıma götüreceğim bir sır…” sayfa:301

.....yüzlerce tekerleğin fırıl fırıl dönerek  koşuştuğu tarafa-artık kendinin olmayan adımlarla-dosdoğru yürüdü. Bunlar basit ömrünün son adımları olmuştu. Sayfa:310

    Zenginlik insanların yaşamlarını, ilişkilerini hatta kişiliklerini değiştirebilir. Çıkarlar ne olursa olsun ahlaki değerlerden taviz vermemek gerekir.